Srbija je značajan proizvođač i izvoznik voća, posebno jabučastog i koštičavog, čija proizvodnja i površine pod ovim voćnim vrstama se konstantno povećavaju, naročito se intenzivira plantažna proizvodnja. Dalji rast ove proizvodnje može se ostvariti samo plantažnom proizvodnjom sa sertifikovanim sadnim materijalom, kontrolisanom upotrebom đubriva i pesticida, savremenim uređajima i opremom za navodnjavanje i protivgradnu zaštitu.


Takođe, neophodna je izgradnja ULO hladnjača i modernih skladišta sa pogonima za klasiranje i pakovanje voća, što bi omogućilo postizanje visokih prinosa, ujednačenog kvaliteta i kontinuiteta isporuke. Veliko rusko tržište i neiskorišćeni potencijali za plasman na tržište EU, kao i proces supermarketizacije domaćeg tržišta otvaraju prostor za povećanje investicija u ovom sektoru. Objedinjavanje ponude i i formiranje jakih i funkcionalnih udruženja i zadruga, koje bi participirale u vlasništvu skladišnih i doradnih kapaciteta, je preduslov jačanja pregovaračke pozicije malih proizvođača u otkupu i pristupu izvoznim kanalima i domaćim maloprodajnim lancima.


Takođe, i proizvodnja povrća za izvoz na tržište Rusije i zemalja u okruženju i maloprodajne lance odvija se na posedima veoma malog broja specijalizovanih krupnih proizvođača (kompanija i privatnih gazdinstava). Veliki broj sitnih gazdinstava bavi se baštenskom proizvodnjom povrća, koju plasira na gradske pijace u okruženju, diversifikujući proizvodnju i prihode na gazdinstvu. Nedostaju savremeni sistemi za navodnjavanje, skladišni i doradni kapaciteti i jaka udruženja proizvođača, koja bi objedinila i unapredila ponudu i nastup prema otkupljivačima i prerađivačima.












Neophodno je ubrzati sertifikaciju, pojačati fitosanitarnu kontrolu, promovisati integralnu i organsku proizvodnju i na kraju modernizovati prerađivačke kapacitete. Poljoprivredno zemljište koje se koristi za organsku proizvodnju zauzima preko 11000 ha (7200 ha u organskom statusu i 3877 ha u periodu konverzije), a zajedno sa površinama koje se koriste za sakupljanje divljeg jagodičastog i bobičastog voća, pečuraka i lekovitog bilja 829000 ha. U organskom sistemu proizvodnje je najviše površina pod voćnjacima (šljive, jabuke, maline, višnje i jagode). Mogućnosti plasmana ovih proizvoda, specifičnog višeg nivoa kvaliteta su u izvozu na tržište EU (organski proizvedeno voće i povrće) u tržišnim nišama velikih gradova, kao i u zaštićenim područjima u sprezi sa razvojem održivog turizma.





Dragana Jelić, master menadžer